Olta İplerinin Karışması ve Düğüm
Olta İplerinin Karışması ve Düğüm
Olta balıkçılığında, özellikle yeni başlayan hobidaşların başına gelen bir derttir makinede ki iplerin karışması, düğüm olması. Göz göz açılıp geri toplarken düğüm olur ip, bazen direkt atış yaptığınızda makinenin kafasından çıkarken düğüm olmuş halde çıkabilir ipleriniz.
Bu durum çok sinir bozucu olabilir balık avınız esnasında, hele bir de zorlayan bir türlü açılmayan düğümler ve sonunda ipinizi kesmek zorunda kalırsanız dert iyice artar. Bu düğüm olayları bazen av bile yaptırmaz balıkçıya, sinirlenir kamışınızı yere vurursunuz :) ama bunu yapmayın… Aslında elinizdeki ekipmandan çok, yani makineden, ipten ya da kamıştan çok, balıkçıdan kaynaklanır bu düğüm olayı. Özetle spin ya da LRF yaparken fark etmez, atışlarda ipiniz dolanıyorsa yüzde 90 ihtimalle kullanıcıdan kaynaklanır bu düğüm. Bir yerde hata yapıyorsunuz yani :) evet evet kızmayın, yüzde 90 ihtimalle hatayı siz yapıyorsunuz.
Şimdi bu sinir bozucu düğüm mevzusunun en büyük sebebi atışı yapan balıkçı dedik ama küçük ihtimaller de olsa başka nedenleri, ekipmandan kaynaklı durumlar da olabiliyor.
Olta Makinelerinde ki İplerin Düğüm Olma Nedenleri:
İpin, makine kafasına ilk sarımında yapılan hatalar: İp aldınız ve bunu makinenize saracaksınız, bence bu işi siz yapmayın! Mümkünse aldığınız yerden, ipi makinenize sarmalarını isteyin çünkü bu ip sarımı öyle göründüğü gibi kolay ve kafanıza göre yapacağınız bir şey değil. İpi sararken makine kafasının önünde ya da arkasında fazla toplandığı durumlar olabilir, ip kısa kalıp kafanın üstünde boşluk kalabilir ki bu durum erim mesafenizi de etkiler. Kafaya conta atarak ya da çıkararak ayar yapmanız gerekebilir. Makinenin, makine kılavuzunun yani ipin geçtiği rulmanın izdüşümü, makine kafasının ön veya arka son referans noktalarından ileride ya da geride kaldığı durumlar olabilir. Çok sığ bir makine kafanız vardır belki ve ipi fazla sarıp, ipin sürekli göz açmasına ve dökülmesine sebep olabilirsiniz. Olabilir de olabilir :) tüm bunları biliyor olsanız bile hem teknik donanım hem de zaman açısından bu işleri sizin yapmanız zor olacağından ipinizi mutlaka aldığınız yerde sardırın. Çünkü bu sarımı yapan arkadaşlar başlarına daha önce defalarca bu problemler geldiği için hızlıca en doğru ayarı yapacaklardır.
İpin makineye sarımında üreticinin önerdiği ayarların dışına çıkmak: Makine üreticileri, makinelerini üretirken, kafa yapılarını, geliştirdikleri teknolojilere göre uyarlıyor. Bazı markalar, ipin, kafanın üstünde dümdüz yani kafanın ön kısmıyla arka kısmında eşit yükseklikte durmasını öneriyor. Bazı markalar ise kafanın içine eğim vererek bu eğimin ipi sardığınızda da korunmasını öneriyor. Ama her marka mutlaka ve mutlaka bir yerde aşırı birikme olduğunda düzeltmenizi öneriyor :) yani ip sarılırken kafanın arka kısmında ya da ön kısmında ip üst üste çok geliyorsa, bu sorunlu bir sarımdır ve makineye ayar gerekebilir.
Kamış makine uyumu: İlk halka ile makinenin açısı: Makineyi kamışa taktığınızda ipleri halkadan geçiriyorsunuz ve ipin ilk geçtiği halkanın önemi burada başlıyor. İpin tüm halkalardan geçmiş haldeki görüntüsünü düşünün, makineden çıkan ip, ilk halkaya girerken kamışa ne kadar paralele yakın bir hat çiziyorsa o kadar sorunsuz bir birleşim oluyor. Ama makineden çıkan ip, ilk halkaya girerken çok eğiliyorsa yani dik açı ile gelip ilk halkadan sonra doğrusallaşıyorsa bu birleşim pek uyumlu bir birleşim olmuyor ve bazı sorunların yanında bugün konumuz olan düğümlenmeye de neden olabiliyor.
Makinenin kafa büyüklüğü yani çevresi ile kamışın ilk halkasının büyüklüğünün birbirine oranı: Atışımızı yaptığımızda ip makine kafasından çıkarken havada bir spiral şekli alır ve o şekilde ilerler. Bu spirali oluşturan çemberlerin büyüklüğü yani ipin oluşturduğu ardışık halkaların büyüklüğü, kullandığınız makinenin kafasının büyüklüğü ile ilgilidir. Bir surf makineden yani surf kafadan boşalan ipin oluşturduğu spirallerin çapı 15-20 cm iken bir LRF makinesinden boşalan ipin spirallerinin çapı 3-5 cm civarıdır. İşte zurnanın zırt dediği yer burası! Nereye girecek bu spiraller :) Kamışın ilk halkasına :) zaten kamışlarda neden halka var? İşte tam da bu yüzden, ipin havada giderken kafasına göre değil belli bir doğrultuda gitmesini sağlamak için.
İpin makineye sarımında üreticinin önerdiği ayarların dışına çıkmak Doğru ip kullanılmaması, ipin kalitesi ve akışkanlığı: Bir kamışınız ve doğal olarak kamışınıza uygun bir de makineniz var. Peki ipiniz makinenize ya da atacağınız ağırlıklara uygun mu? Mesela LRF yapacaksınız ama kalın bir ip var makinenizde, bu durum hem küçük LRF makinenize kalın gelebilir ve makinenin kılavuz bilyelerinden çıkarken sorun olabilir hem de çok hafif gramajlar attığınızda kalın ve dolayısıyla ağır bir ipi arkasından yeterince çekemeyerek havadaki ipte büyük bir boşluk oluşmasına neden olacak. Bu boşlukları geri toplarken dikkatli olmazsanız sonraki atışlarınızda ip makineden yani kafadan boşalırken, göz açarak düğüm olacak. Çözümümüz ne, doğru kalınlıkta bir ip kullanmak, bütçemizin elverdiği en iyi kalitede bir ip kullanmak.
Şok düğümlerini makineye sarmak: Artık spin olsun LRF olsun hatta yemliciler surfcastingçiler bile lidersiz yani şoksuz kullanmıyorlar oltalarını. Yemliciler, surfcastingçiler ve kurşun arkası yapanlarda durum biraz farklı aslında. Onlar çok ağır gramajlar attığı için makineye sarılan şok düğümlerinde pek problem olmuyor ama o düğüm, sarılırken kafada en arkaya atılmazsa bazen sıkıntı yaratabiliyor.
Fakat spin ve LRF için durum böyle değil, hele LRF için çok çok daha zor çünkü atılan yem ya da ağırlık ne kadar hafifse arkasında ki ip çekmesi de o kadar zorlaşıyor ve makineye sarılan bir düğüm bir şekilde kendi sırasının altında kalan bol bir sargıya takılıp, içinden geçip onu da kafadan çıkartarak havada düğüme dönüşebiliyor. Göz atmak dediğimiz tabir bu aslında.
En önemli konu: Atış sonrası geri toplarken ilk birkaç turda boşluk almadan ipi germeden direkt sarmaya başlayarak gevşek katlar oluşturmak: Evet artık geldik düğümlerin yüzde 90 sorumlusu olan kısma :) yani bizlere, atışı yapan balıkçılara :) Bu en önemli konu arkadaşlar, düğümlerin en temel sebebi; iplerin makineye gevşek sarılması ya da ipin bir şekilde kafada kat kat sarılıyken katlardan birkaçının bol ya da gevşek olması. Bunun ilk sarımda veya daha sonra avlanırken atıp çektikten sonraki sarımlarda olması bir şey değiştirmiyor.
Yapmanız gereken şey aslında çok basit. İpinizin sıkılığını hep kontrol edeceksiniz. Atış yaptıktan sonra geri sarmaya başlamadan önce kamışla makineniz arasında ki kısımdan ipin boşluğunu alıp gergin şekilde sarmaya başlayacaksınız. Rüzgarlı bir havada atış yapıyorsanız gerekirse kamışınızı balon olan ipin tersine gerdirip ondan sonra makineyi sarmaya başlayacaksınız.
Şöyle düşünün; ip makineye sarılırken kendinden önceki katmanın yanına ve bu katmanlar arttıkça da üstüne sarılıyor. İşte önünde ya da altında kalan bir katman olduğunda üstte sıkı olan ip katmanı makineden çıkarken o bol olan katmana takılıp onu da makineden sökebiliyor ve düğümlenme başlıyor.
Düğümsüz avlar geçirmeniz dileğiyle…
Bu konun süper videosunu çektik. Olta İplerinin Düğümlenmesini Önleyen Video Rehberimizi İzleyin! Balıksaati Youtube kanalımızda bir sürü video bulabilirsiniz.Hepinize Rastgelsin.